Xã Kiến Thụy

DỰ ÁN TUYẾN ĐƯỜNG SẮT LÀO CAI – HÀ NỘI – HẢI PHÒNG: ĐỘNG LỰC CHIẾN LƯỢC CHO PHÁT TRIỂN VÙNG KINH TẾ TRỌNG ĐIỂM PHÍA BẮC

I. Tổng quan dự án: Đường sắt hiện đại – Kết nối tương lai

Ngày 19 tháng 2 năm 2025, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng với tổng mức đầu tư lên tới 203.231 tỷ đồng. Dự án được xác định là tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn (1.435 mm), dài gần 391 km, kết nối cửa khẩu quốc tế Lào Cai tới cảng biển nước sâu Lạch Huyện – cửa ngõ ra thế giới của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Dự án đi qua 9 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (cũ): Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng, nay là 6 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương: Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Phòng. Tuyến chính đạt tốc độ thiết kế 160 km/h, cùng các tuyến nhánh phục vụ kết nối vận tải hàng hóa và hành khách. Dự kiến, dự án sẽ hoàn thành vào năm 2030 với hai giai đoạn đầu tư: giai đoạn 1 (đến 2030) hoàn thành tuyến đường đơn; giai đoạn 2 (sau 2050) xây dựng tuyến đường đôi và mở rộng tuyến nhánh.

Tuyến đường sắt này không chỉ là một công trình hạ tầng giao thông mà còn là biểu tượng của một tầm nhìn chiến lược, nhằm tái cơ cấu vận tải quốc gia, kết nối đồng bộ với mạng lưới cảng biển, cảng cạn và khu kinh tế trọng điểm, đồng thời góp phần giảm tải giao thông đường bộ, giảm phát thải, thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

II. Ý nghĩa chiến lược của dự án đối với phát triển quốc gia

Tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng là một cấu phần quan trọng trong chiến lược phát triển “Hai hành lang, một vành đai” của Việt Nam, góp phần kết nối với “Vành đai – Con đường” của Trung Quốc, mở ra không gian phát triển xuyên Á thông qua hành lang kinh tế Đông – Tây. Đây là tuyến giao thông huyết mạch, giúp hình thành trục kết nối liên thông Đông Á – Trung Á – châu Âu bằng đường sắt.

Dự án góp phần thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tăng cường liên kết vùng và nội lực phát triển. Theo tính toán sơ bộ, dự án sẽ tạo ra khoảng 90.000 việc làm trong giai đoạn xây dựng và 2.500 việc làm thường xuyên khi vận hành. Đây không chỉ là một công trình giao thông, mà còn là nền tảng để phát triển công nghiệp đường sắt, công nghiệp phụ trợ, dịch vụ vận tải hiện đại.

Đặc biệt, trong bối cảnh Chính phủ đang đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng xanh và thực hiện các cam kết giảm phát thải khí nhà kính, tuyến đường sắt này sẽ là một đóng góp quan trọng, phù hợp với các chiến lược quốc gia về phát triển bền vững, giảm phát thải carbon, ứng phó với biến đổi khí hậu.

III. Vai trò và tác động đối với thành phố Hải Phòng

Hải Phòng – thành phố cảng lớn nhất miền Bắc – là điểm cuối đầy tiềm năng của dự án này. Với tổng chiều dài tuyến chính và các tuyến nhánh đi qua địa bàn lên tới hơn 100 km, thành phố sẽ trở thành trung tâm kết nối logistics, công nghiệp và thương mại hàng đầu khu vực.

Hạ tầng đường sắt hiện đại sẽ giúp thành phố tận dụng tối đa tiềm năng của cảng biển Lạch Huyện, cảng Nam Đồ Sơn và hệ thống logistics hiện đại, tạo điều kiện thuận lợi thu hút các dự án động lực, dự án xanh, quy mô lớn, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp – dịch vụ – logistics hàng đầu ASEAN.

IV. Xã Kiến Thụy: Chủ động, quyết liệt và trách nhiệm trong triển khai Dự án đường sắt quốc gia

Dự án đi qua 10 thôn của xã Kiến Thụy, gồm: Cầu Đen, Văn Cao, Văn Hòa, Kim Đới 1, Kim Đới 2, Kim Đới 3, Tam Kiệt, Úc gián, Xuân Úc, Hòa Liễu.

1. Quy hoạch tái định cư đồng bộ – Chăm lo toàn diện cho người dân

Với 177 hộ dân dự kiến phải di dời, xã Kiến Thụy đã chủ động quy hoạch và đề xuất xây dựng 03 khu tái định cư tại các thôn: Trà Phương, Kim Đới 2, Tam Kiệt, Xuân Úc, tổng diện tích 8.902 ha, dự kiến số lô tái định cư: 368 lô. Các khu tái định cư này không chỉ đáp ứng đầy đủ lô đất ở chính và phụ mà còn được đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, đảm bảo điều kiện sống tốt hơn cho người dân.

Đặc biệt, để di chuyển trường THCS Thuận Thiên, xã đã đề xuất quỹ đất trên 3 ha xây mới trường tại thôn Xuân Úc, quy mô 1.280 học sinh, đảm bảo điều kiện học tập tốt cho con em trên địa bàn với tổng kinh phí dự kiến khoảng 50 tỷ đồng.

2. Giải phóng mặt bằng gắn với an sinh – Giữ vững nền tảng văn hóa, cộng đồng

Bên cạnh tái định cư, xã đã lên phương án di dời 874 ngôi mộ theo đúng nghi lễ, đảm bảo quy hoạch, với tổng kinh phí trên 50 tỷ đồng. Việc thực hiện đầy đủ các bước từ khảo sát, lấy ý kiến đến di chuyển thể hiện trách nhiệm, sự tôn trọng văn hóa truyền thống và gắn bó cộng đồng.

3. Đầu tư nghiêm túc – Cân đối nguồn lực để phát triển lâu dài

Tổng kinh phí dành cho công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư, di dời mộ, xây trường học trên địa bàn xã Kiến Thụy ước tính trên 900 tỷ đồng. Con số này cho thấy tinh thần chủ động, trách nhiệm và quyết tâm lớn của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân xã đối với một công trình tầm vóc quốc gia.

4. Sẵn sàng đón đầu cơ hội – Tư duy kiến tạo phát triển

Kiến Thụy đang chuyển mình từ một vùng ven đô để phát triển đô thị, thương mại, dịch vụ. Xã đã và đang rà soát, điều chỉnh quy hoạch, định hướng phát triển theo trục giao thông đường sắt để tận dụng cơ hội phát triển mà Dự án đem lại.

Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng là một biểu tượng của khát vọng vươn lên, một hành lang kết nối tương lai. Với tinh thần chủ động, đồng bộ và trách nhiệm cao của thành phố Hải Phòng nói chung và xã Kiến Thụy nói riêng, tin tưởng rằng tuyến đường sắt sẽ không chỉ là đòn bẩy giao thông mà còn là trụ cột phát triển kinh tế, xã hội trong kỷ nguyên mới./.